อำนาจหน้าที่ภายใต้บังคับแห่งกฎหมายของเทศบาลตำบลเขาพระ ตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 และพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจแก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง มีดังนี้

1) ด้านโครงสร้างพื้นฐาน  
    1.1 ตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496
         1.1.1 ให้มีและบำรุงทางบกและทางน้ำ
         1.1.2 ให้มีน้ำสะอาดหรือการประปา
         1.1.3 ให้มีและบำรุงการไฟฟ้าหรือแสงสว่างโดยวิธีอื่น
         1.1.4 ให้มีและบำรุงทางระบายน้ำ
     1.2 ตามพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจแก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542
          1.2.1 การจัดให้มีและบำรุงรักษาทางบก ทางน้ำและทางระบายน้ำ
          1.2.2 การจัดให้มีและควบคุมตลาด ท่าเทียบเรือ ท่าข้ามและที่จอดรถ
          1.2.3 การสาธารณูปโภคและการก่อสร้างอื่นๆ
          1.2.4 การสาธารณูปการ
          1.2.5 การจัดให้มีและบำรุงรักษาสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ

2) ด้านการยกระดับคุณภาพชีวิต  
     2.1 ตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496
          2.1.1 การรักษาความสะอาดของถนน หรือทางเดินและที่สาธารณะรวมทั้งการกำจัดมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล
          2.1.2 ป้องกันและระงับโรคติดต่อ
          2.1.3 ให้ราษฎรได้รับการศึกษาอบรม
          2.1.4 ส่งเสริมการพัฒนาสตรี เด็ก เยาวชน ผู้สูงอายุและผู้พิการ

     2.2 ตามพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจแก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542
          2.2.1 การส่งเสริมการฝึกและประกอบอาชีพ
          2.2.2 การจัดการศึกษา
          2.2.3 การสังคมสงเคราะห์และการพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็ก สตรี คนชราและผู้ด้อยโอกาส
          2.2.4 การส่งเสริมกีฬา
          2.2.5 การรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมือง
          2.2.6 การกำจัดมูลฝอย สิ่งปฏิกูลและน้ำเสีย
          2.2.7 การสาธารณสุข การอนามัยครอบครัวและการรักษาพยาบาล
          2.2.8 การจัดให้มีสุสานและฌาปนสถาน

3) ด้านการจัดระเบียบชุมชน สังคม และการรักษาความสงบเรียบร้อย
     3.1 ตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496
          3.1.1 การรักษาความสงบเรียบร้อยของประชาชน
          3.1.2 ให้มีเครื่องใช้ในการดับเพลิง 
     3.2 ตามพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจแก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542
          3.2.1 การส่งเสริมประชาธิปไตย ความเสมอภาคและสิทธิเสรีภาพของประชาชน
          3.2.2 การป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย
          3.2.3 การรักษาความสงบเรียบร้อย  ส่งเสริมสนับสนุนการป้องกันและรักษาความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน
4) ด้านการวางแผน การส่งเสริมการลงทุน พาณิชยกรรมและการท่องเที่ยว  
     4.1 ตามพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจแก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นพ.ศ. 2542
          4.1.1 การจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่นของตนเอง
          4.1.2 การพาณิชย์ การส่งเสริมการลงทุน
          4.1.3 การส่งเสริมการท่องเที่ยว
          4.1.4 การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของราษฎรในการพัฒนาท้องถิ่น
5) ด้านการบริหารจัดการและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
     5.1 ตามพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจแก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542

          5.1.1 การจัดการ การบำรุงรักษา และการใช้ประโยชน์จากป่าไม้ ที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
          5.1.2 การดูแลรักษาที่สาธารณะ
6) ด้านการศาสนา ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่น 
     6.1 ตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496
          6.1.1 บำรุงศิลปะ จารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่น และวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่น
     6.2 ตามพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจแก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542
          6.2.1 บำรุงรักษาศิลปะ จารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่น และวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่น